Ölkəmizdə hibrid avtomobillərin kütləvi axını bu modellərə qarşı ictimai nifrət də yaradıb. “Prius” sözü artıq qəza, intizamsız sürücü və sadalamadığımız digər mənfi hallarla assosiasiya olunur. Taksi sifarişi verənlər belə, operatorun qarşısına “Prius olmasın” tələbi qoyurlar. Son vaxtlar isə bu avtomobillərin tormoz sisteminin nasazlığı barədə rəy formalaşır. Bəs bu nə dərəcədə doğrudur?
İstənilən avtomobilə qiymət vermək üçün onun istismar şəraiti, istehsal ili, təyinatı kimi amillər mütləq nəzərə alınmalıdır. Bir avtomobilin normal istismar ömrü 10 ili keçmir. “Prius”un vətənində isə avtomobilin istismar müddəti 8 illə məhdudlaşdırılır. Həm də marka və modelindən asılı olmadan. Bəs Bakıdadkı “Prius”larln neçə yaşı var? Cavab hər kəsə məlumdur.
Əsas məqamlardan biri də tormozdan düzgün istifadədir. Bütün hibridlər kimi “Prius”da da 2 növ tormoz mövcuddur – rekuperativ və mexaniki. Sadə dildə desək, qaza basmadıqda və ya əyləcə az güclə basdıqda elektrik mühərriki generator rejiminə keçərək batareyaları doldurur və sürət azalır. Bu rejim həm buzlu yolda təhlükəsizdir, həm də tormoz sistemi detallarının ömrünü uzadır. 
Pedala tam güclə basdıqda isə tormoz sistemi ənənəvi modellərdəki kimi işləyir. İşin əsası da məhz burdadır. Əvvəla, “Prius” sürücülərinin böyük əksəriyyəti bunu bilmir. Digər tərəfdən, milli sürücülük modelimizə uyğun olaraq biz maneəyə və dayanacağımız yerə çatanadək sürəti azaltmırıq. Tam əksinə, təhlükənin bir addımlığına yetdikdə var gücümüzlə pedalın üstünə otururuq. Lakin bu yolla fizika və texnika qanunlarını dəyişə bilmirik və nəticə çox vaxt ürəkaçan olmur.
Sürücülərimizin mütləq əksəriyyəti tormoz mayesini yalnız ciddi qəza olduqda və ya maye tam axıb qurtardıqda (şlanq cırılan zaman) məcburiyyət qarşısında dəyişir. Halbuki tormoz mayesinin istismar ömrü 2-3 ildən çox deyil. Maye köhnəldikcə tormozlama da pisləşir. 
Avtomobil vahid sistem kimi fəaliyyət göstərdiyi üçün digər qovşaqlardakı nasazlıq da tormozlamaya təsir edir. Hələ ötən əsrdə aparılmış testlər göstərir ki, işləməyən amortizatorlar tormoz yolunu 2% artırır. Ən əsası isə, ömrünü başa vurmuş amortiozatorla kəskin tormozlama zamanı avtomobilin traektoriyasının dəyişməsinə səbəb olur. Buna görə də əksər ölkələrdə texniki baxış zamanı amortizatorların vəziyyəti yoxlanılır. 
Mən isə şəxsi təcrübəmdən gördüyüm qədəri Bakıdadkı “Prius”ların mütləq əksəriyyətinin amortiozatorları işlək deyil. 
Nəhayət, tormozun və ümumilikdə təhlükəsizliyin ən vacib elementi olan təkərlər barədə. Köhnə, zədəli və mövsümə uyğun olmayan təkərlərlə etibarlı tormozlama mümkün deyil. İstehsalçı zavodun quraşdırdığı ən qabaqcıl tormoz sistemləri belə keyfiyyətsiz şinlə səmərə verməyəcək. Təəssüf ki, işlənmiş təkər alan, zədəli təkərə kamer qoyduran sürücülərlə hər gün rastlaşırıq. Bu hal isə gündə 20 saat yolda olan taksi sürücüləri ilə məhdudlaşmır. Son 30 ildə heç bir istehsalçı minik avtomobillərinə kamerli təkər quraşdırmır. Amma bu gün Bakı  küçələrində “QAZ-24” kamerli şinləri olan N qədər lüks avtomobil var.

avtosfer.az: Vüqar Yaşaroğlu